tr flag
tr flag

Nadir Toprak Elementleri ve Türkiye

Türkiye'de Nadir Toprak Elementlerinin Durumu ve Potansiyeli

TÜRKÇE

Sait UYSAL

4/8/20253 min oku

Ülkemizde ise Nadir toprak elementleri ilgili olarak bir MTA raporunda 1,348,898 ton % 99,5 Nadir Toprak Oksitleri içeriğine sahip potansiyelin belirlendiği bilgisine yer verilmiştir[i].

Daha sonraki dönemlerdi Sanayi Genel Müdürlüğü Tarafından hazırlanan raporda; Türkiye’de Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü (MTA) tarafından yapılan aramalar sonucunda Eskişehir-Beylikova, Malatya-Kuluncak, Sivas ve Burdur'da NTE yatakları tespit edilmiştir. Eskişehir-Beylikova'daki barit-florit ve bastnasit içeren yaklaşık 52 milyon ton ortalama %3,14 NTE tenörlü potansiyel ortaya konulduğuna değinilmiştir[ii].

2022 yılında yapılan basın açıklamaları ve açılışta, 2011 yılında başlayan çalışmalarla yapılan 125 193 metre sondaj, 59 121 numunenin incelenmesi ile, Eskişehir’in Beylikova ilçesinde 694 milyon ton nadir toprak elementi potansiyelinin ortaya konduğu, bunun Çin’in 800 milyon tonluk rezervinden sonra Dünya’nın ikinci en büyük yatağı olduğu belirtildi. Dönemin Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez yaptığı açıklamada, öncelikle bir pilot tesis ile başlanacağını ve sonrasında daha büyük kapasiteler kurularak, yıllık 570 bin ton cevher işleneceği, bu işlenen cevherden 10 bin ton nadir toprak oksidi elde edileceğini belirttilmişti[iii].

Bu yapılan çalışmaların tüm detayları açık olarak yayınlanmadığı için tenör ve diğer detayların tam olarak neler olduğu netlik göstermemekte. Basit bir hesaplama yapılacak olursa, 570 bin ton cevherin işlenmesi ile 10 bin ton nadir toprak oksidi eldesi düşünüldüğünde 10 000/570 000 =%1,75 gibi cevherin nadir toprak oksidi içeriği hesaplanabilir. Bu veriler baz alındığında da içirik olarak 12 milyon tonluk bir TREO kaynağından söz etmemiz mümkün olmakta.

Bu bizi Dünya’nın ikinci en büyüğü yapmasa da Çin, Vietnam ve Brezilya’nın ardından 4. büyük NTE kaynağına sahip ülke yapmaktadır.

Her ne kadar tenörlerin işletilebilir seviyelerin altında olsa da, Türkiye’nin Dünya çapında önemli bir NTE kaynağına sahip olduğunu söyleyebiliriz. Fakat daha öncede belirttiğimiz gibi, toplam NTE pazarının günümüzde 7 milyar dolar civarında olduğu tahmin edilmekte, dolayısı ile madencilik anlamında alınacak payın ekonomik faydası da bu limitlerle sınırlı olacaktır. Hem sadece madencilik faaliyeti olarak, tenörlerin düşük olmasından dolayı ekonomik bir projenin ortaya çıkmaması, hemde daha büyük ekonomik fayda için mutlaka ara ve uç ürünlere yönelik bir strateji geliştirilmelidir. Bu durumda maden projesi olarak ekonomik olmamasının bir önemi kalmamakta.

Türkiye bu konuda özellikle Çin’e karşı alternatif oluşturma arayışlarında olan Batılı ve özellikle Avrupa için önemli bir alternatif olma potansiyeline sahiptir, dolayısı ile bu alanda Çin’in korumacı politikaları ve teknoloji transferi yapma konusunda kısıtlamalarına karşın, Batılı ülkeler ile yapacağı işbirliklerinde daha avantajlı durumda olduğu söylenebilir. Bu avantaj teknoloji ve kaynak transferi yapılarak, NTE konusunda uç ürünlere yönelik bir tedarik, üretim ve teknoloji zincirinin kurulması için kullanıldığında, 7 milyar dolarlık bir NTE pazarının ötesinde trilyon dolarlık teknolojik ürün pazarında yer alınması sağlanabilecektir.

KAYNAKLAR

İLETİŞİM

info@spilmaden.com

© 2025. Tüm hakları saklıdır

SOSYAL MEDYA HESAPLARI